Son Dakika Haberleri
17 Mayıs 2025 Cumartesi
İl Seç
Ücretli Yazarlık
  • Giriş Yap
  • Kayıt Ol
  • Kategoriler
    • Gündem
    • Spor
    • Siyaset
    • Sağlık
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Emlak
    • Otomobil
    • Alışveriş
    • Magazin
    • Teknoloji
    • Faydaları
    • Nedir Nasıl
    • Yemek Tarifleri
    • Kimdir
  • İstanbul
  • Ankara
  • İzmir
  • Antalya
  • Bursa
  • Erzurum
Sonuç Yok
Tüm Sonucu Görüntüle
Son Dakika Haberleri
  • Kategoriler
    • Gündem
    • Spor
    • Siyaset
    • Sağlık
    • Eğitim
    • Ekonomi
    • Emlak
    • Otomobil
    • Alışveriş
    • Magazin
    • Teknoloji
    • Faydaları
    • Nedir Nasıl
    • Yemek Tarifleri
    • Kimdir
Sonuç Yok
Tüm Sonucu Görüntüle
Son Dakika Haberleri
İl Seç

Türkçedeki Ses Olayları Nedir?

Ünsüz Yumuşaması Nedir?Ulama Nedir?Hangi Ünsüz Neye Dönüşür?Ünsüz Yumuşaması Nedir? ve daha fazlası için okumaya devam edin...

Ayşenur Azlağ Ayşenur Azlağ
Okuma Süresi: Yaklaşık 4 dakika
16 1
A A
0
ünsüz yumuşaması

ünsüz yumuşaması

242
Gösterim
Yazıyı paylaş

Ses Olaylarında Ünsüz Yumuşaması Nedir?

Tanımsal olarak ifade edersek, ünsüz yumuşaması ya da ünsüz değişimi Türkçedeki bir ses olayı dır. 

Sert ünsüzlerle biten sözcüklerin ünlü harfle başlayan eki alırken sözcüğün sonundaki p, ç, t, k ünsüzlerinin b, c, d, g/ğ ye dönüşmesiyle oluşur.

K ünsüzü genellikle ğ ünsüzüne dönüşür. G ye dönüştüğü de mevcuttur. Bu durum genellikle son iki harfi sessizle biten sözcüklerde görülür.

  • Kapak = kapağı
  • Renk = rengi

Tabi bunların yanı sıra istisnai durumlarda bulunmaktadır. Bu durumlara genellikle ünsüz yumuşamasına aykırılık denir.

  1. Tek heceli sözcükler genellikle ünsüz yumuşaması olmaz.
  • Top = topu 
  • At = atı
  • Çöp = çöpü gibi…
  1. Özel isimlerde ünsüz yumuşaması yoktur. 
  • Zonguldak = Zonguldak’ı
  • Sinop = Sinop’u
  • Irak = Irak’ı
  1. Yabancı dillerden Türkçeye geçen kelimelerin bazıları ünsüz yumuşamasına uğramaz.
  • Bisiklet = Bisikleti
  • Milet = Milleti
  • Hukuk = Hukuku
ulama

Ses Olaylarında Hangi Ünsüz Neye Dönüşür?

  • P yerine b olur.

( Kitap-ı = kitabı )

  • Ç yerine c olur.

( borç- unuzu = borcunuzu )

  • T yerine d olur.

( İnat-ı =  inadı )

  • K yerine g/ğ olur.

( ayak-ı-n-ı = ayağını / denk-i= dengi)

Ünsüz Benzeşmesi ( Sertleşmesi ) Nedir?

İlk başlarda zor gibi görünse de öğrenildiği takdirde aslında ses bilgisinin en kolay konusu haline geliyor.

Ünsüz benzeşmesi, sertleşmesi “fıstıkçı şahap” kelimelerinin içerisinde bulunan sert ünsüzleriyle ele alınan ve bilinen terimlerdendir.

Ünsüz benzeşmesi, ünsüz yumuşamasının aksine daha da keskinleşir. Ünsüz sertleşmesi sert ünsüzle bittiğinden alacağı ek yumuşak ünsüz olamaz.

Türkçedeki rastgele bir kelime “f, s, t, k, ç, ş, h, p “ sert ünsüzleriyle biterse ardından gelecek olan ek p, ç, t, k ünsüzlerinin yerine b, c, d, g ünsüzleriyle başlamak zorundadır.

Dil bilgisindeki tanımıyla ünsüz benzeşmesi ( sertleşmesi ) olarak adlandırılır.

unsuz yumisamasi
  • Yak-dı = yaktı gibi.

Hangi Ünsüz Neye Dönüşür?

  • B harfi p olur.

( dolap – da = dolap – ta )

  • Ç harfi ç olur.

( üç – de = üç – te )

  • D harfi t olur.

( merak – dan = merak – tan )

  • G harfi k olur.

( kat – k – ı =kat – g – ı )

Ses Düşmesi Nedir?

Türkçede kelimeler çekimlenirken veya türerken kelimedeki seslerden birinin düşmesine ses düşmesi denir.

Ünlü Düşmesi Nedir?

Son hecesinde  (ı, i, u, ü) bulunan sözcükler ünlüyle başlayan ek aldığında son hecedeki ünlü düşer. 

Sözcükte bir seslinin düşmesi hecenin eksilmesine neden olduğu için ünlü düşmesi, hece düşmesi olarak da adlandırılır.

(Oğul -um oğlum)

Ünsüz Düşmesi Nedir?

K ile biten bazı sözcükler -cık / -cik  eklerini aldığı sözcüğün sonunda ki “-k” düşer. Buna ünsüz düşmesi denir.

( ufakcık =ufacık minikcik = minicik )

Ses Türemesi Nedir?

Kelimeler çekimlenirken veya türerken kelimeye farklı ses eklenmesine ses türemesi denir.

Ünlü Türemesi Nedir?

Kelimenin özünde olmadığı halde, kelimeye  –cık geldiğinde ortaya yeni ünlünün çıkmasına ünlü türemesi denir.

( az – cık = azıcık, gencik = gencecik )

Ünsüz Türemesi Nedir?

Kelimenin özünde olmadığı halde kelimeye ek getirildiğinde ya da kelimenin başka kelimeyle birleşmesinde yeni sesin ortaya çıkmasına ünsüz türemesi denir. 

Arapça sözcüklerde görülür. Bazı Arapça kelimelerin özünde bulunan, ancak kelime Türkçeleşirken düşen kimi sesler, daha sonra ortaya çıkabilir.

( Af-f-etmek = affetmek, red-d-etmek = reddetmek )

Ünlü Daralması Nedir?

 A – e  ünlüleriyle biten fillere -yor ekigetirildiğinde, eylemin sonundaki ünlüler daralarak “ı – i – u – ü” ünlülerine dönüşür. 

Ünlü daralmasında;
a harfi → ı veyau harfine,
e harfi → i veyaü harfine dönüşerek daralır.

unsuz turemesi

Ulama Nedir?

Söyleyişle ilgili olan ses olayıdır.

Ünsüzle biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir kelime geldiğinde iki kelime birbirine bağlanarak okunur. 

 ( üç adam, her an )

Kaynaştırma Nedir?

Türkçede iki ünlü yan yana gelmez. 

Bu nedenle sesliyle biten sözcüklerin sonuna sesliyle başlayan ek geldiğinde iki seslinin arasına “n, s, ş, y” harflerinden uygun olanı getirilir.

 Bu harflere kaynaştırma harfleri, bu olayaysakaynaştırma denir.

(iki – er → ikişer, pencere – in → pencerenin )

Disiplin nedir? Nasıl Kazanılır? Disiplinli Çalışmanın 7 Aşaması adlı yazımızı okumak için buraya tıklayınız…

 Ses Bilgisi / 1.Bölüm ( RÜŞTÜ HOCA ) adlı videoyu izleyebilrsiniz…

GönderPaylaş12Tweet8PaylaşGönder

Benzer Yazılar

Cevizli Tarçınlı Kek Tarifi

Cevizli Tarçınlı Kek Tarifi

Dilan C.
0
248

Cevizli Tarçınlı Kek Tarifi, tadıyla, görüntüsüyle çay sofralarımızın vazgeçilmezidir. Lezzetli cevizli tarçınlı kek nasıl yapılır, tarifi nasıldır, püf noktaları nedir...

Şeftalinin Faydaları ve Bilinmeyen Zararları Nedir?

Şeftalinin Faydaları  ve Bilinmeyen Zararları Nedir?

Dilan C.
0
257

Şeftali, ilk evcilleştirildiği, ekildiği Kunlun Dağları'nın kuzey yamaçları ve Tarim Havzası arasındaki Kuzeybatı Çin bölgesine has, yerli yaprak döken bir...

Ahmed Arif Kimdir?

Ahmed Arif Kimdir?

221
HÜMANİZM NEDİR?

HÜMANİZM NEDİR?

265
Ahmet Ümit Kimdir? Bilinmeyen Tarafları Nelerdir

 Ahmet Ümit Kimdir? Bilinmeyen Tarafları Nelerdir

229
Ya Tamam Ya Devam!

Ya Tamam Ya Devam!

238

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


Tıkla Bu Alana Reklam Ver


Tıkla Bu Alana Reklam Ver
Son Dakika Haberleri

© 2021 Son Dakika Haberleri NEWS - sondakikahaberleri.news

Yazı, haber ve görseller tarafımıza link verilerek kullanılabilir. Aksi takdirde mahkeme süreci başlatılacaktır.

  • Hakkımızda-Künye
  • Reklam
  • Gizlilik Politikası
  • İletişim

Global, Ulusal ve Yerel Habercilik

  • Giriş Yap
  • Üye Ol
Sonuç Yok
Tüm Sonucu Görüntüle
  • Ücretli Yazarlık
  • Gündem
  • Spor
  • Siyaset
  • Sağlık
  • Ekonomi
  • Eğitim
  • Teknoloji
  • Emlak
  • Otomobil
  • Alışveriş
  • Magazin
  • Nedir Nasıl
  • Faydaları
  • Yemek Tarifleri
  • Kimdir
  • Reklam ver
  • İletişim
  • Gizlilik politikası

© 2021 Son Dakika Haberleri NEWS - sondakikahaberleri.news

Tekrar hoşgeldiniz!

Google ile giriş yapın
Veya

Hesabınıza giriş yap

Şifreni mi unuttun? Üye Ol

Yeni Hesap Oluştur

Google ile kaydolun
Veya

Kayıt olmak için formu doldurun

Tüm alanlar zorunludur Giriş Yap

Şifrenizi alın

Lütfen şifrenizi sıfırlamak için kullanıcı adı veya e-posta adresinizi girin

Giriş Yap