Urartular, başkenti Tuşpa, genelde Van bölgesinin civarındaki tarihi krallık. Urartu Devleti en güçlü döneminde, günümüzdeki Doğu Anadolu Bölgesi, Kuzeybatı İran, Irak’ın küçük bölümüyle kuzeyde Aras Vadisi’ne egemendi. Hakimiyetinin hepsi şu an ki Anadolu diye tabir ettiğimiz sınırlar içerisindeydi.
Urartuların Başkenti
Kral Sarduri, Van Gölü’nün kıyısında, bölgesinde, stratejik noktada yükselen Van kayalığı eteklerinde, 3. başkent Tuşpa’yı kabul etmiş, bu güvenlikli kale çok uzun süre Urartu milletinin başkenti olarak kullanılmıştır. Günümüzde kalıntıları kendini belli edecek kadar durmaktadır. Diğer kavimlerinde kullandığı yerlerdendir.
Urartuların Özellikleri
Savaşçı toplumu Urartular, maden işlemeciliği, taş oymacılığı, kabartma sanatı, ressamlık, gibi sanat dallarında dönemlerine göre ileri düzeydeydiler. Urartuların en önemli ekonomik etkinliği hayvancılıktı. Doğu Anadolu’da Van Gölü çevresinde ileri uygarlık kuran Urartular, kaleler, su kanalları, su bentleri yapmışlardır.
Urartu Dili
Bilinen Urartuca metinlere MÖ 9. Yüzyılda belirlenen Asur çivi yazısıyla yazılmış yazıtlarda rastlanmaktadır. Hurrice’yle akraba olup onun gibi bitişken dil olan Urartuca, onun kadar geniş alana yayılamamıştır. Günümüzde Van civarında yaşamışlardır, bu bölgede iletişimlerinin kurmuşlardır.
Urartu Mezar Tipleri
Urartu’da mezar odalarına çoğunlukla toplu gömü şeklinde gömmüşlerdir. 100’ü aşkın gömünün yapıldığı mezarlar, tarihsel kazılarda tespit edilmiştir. Mezara ölüler hoker tipinde yatırılmıştır. Çoklu gömü anlayışı mezar tiplemesi açısından da sürekli giriş olanağı bulunan sistem geliştirilmiştir.
Urartular Nerede Kuruldu?
Urartular, Milattan Önce birinci yüzyılın başında, Anadolu’da, Van çevresinde kurulan devlettir. Bu bölgeye yerleşen kavimler, beylikler, aşiretler halinde yani parça parça yaşamaktansa beraber yaşayıp güvenliklerinin, refahlarını daha üst düzeye taşıyabilmek adına beraber yaşamışlardır.
Urartular Türk mü?
Başta Hurri Halkı, Kafkaslardan gelen göçebe kavimlerle karışarak ilk Urartu ulusunu oluşturdular. Ayrıca yapılan araştırmalar sonucunda Urartu Dili’nin Hurri Dili’nin bir lehçesi adıyla ortaya çıkmıştır. Hititlilerin Asurlularla olan savaşları sırasında Urartu devleti kurulmaya başlanmıştı.
Urartular Ermeni mi?
Urartu Dili, Ermenice farklı dil gruplarına mensupturlar, aralarında pek fazla yakınlık yoktur. Doğu Anadolu’da yapılan arkeolojik kazılarda, Ermeni, Urartu kültürleri arasında kesin ilişki olduğunu gösteren herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. Ermeni bölgesinde yaşadıkları doğrudur fakat benzerlik sayılabilecek kaynak yoktur.
Urartular Neyi Buldu?
Urartular sanata yakın ilgi duyduklarından dolayı taş, kemik eşyaların yanında seramik gibi işlerde oldukça başarılıydılar. Tüm bunların dışında Urartuların yazıyı bildikleri de günümüze ulaşan kaynaklarda görülmektedir. Asur dilinin yanı sıra kendilerine ait yani Urartuca diye yeni dil ürettikleri bilinmektedir.
Urartuların Dini
Urartuların dini Mehr Kapısı anıtındaki yazıta göre, Urartuların inandığı, kutsadığı adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği 79 tanrı, tanrıça, tanrısal özellik bulunmaktadır. Bunlardan ilk üç sırayı Haldi, Teişeba, Şivini paylaşır. Buradan da anlaşıldığı üzere çoklu tanrı inancına sahip oldukları görülmektedir.
Urartu Dilinin Atası Kimdir?
Günümüzde Urartuların dil ailesi tespit edilemese de MÖ 2. yüzyıl Doğu, Güneydoğu Anadolu ile Kuzey Suriye’de yaygın olarak konuşulan Hurrice ile aynı tipten olduğu kabul edilmektedir. Kısaca Hurrice Urartuca dilinin atası sayılmaktadır. Hurrice diliyse Antik Mezopotamya dili sayılan çok eski dildir.
Urartuların Kökeni Nedir?
Kafkaslar üzerinden göç ile gelen göçebe kavimlerle beraber o bölgede yaşayan halk birleşip Van civarında kendilerine ait Urartu devletini kurmuşlardır. Irklarının kökeni Ari olduğu bulunmuştur. Kısaca Urartuların kökeni Kafkaslar üzerinden göçen, Van bölgesinde yaşayan ayrıca Ari ırkından oluşan insanlarla oldukları söylenebilir.
Urartu Sanatı Nedir?
MÖ 9-6. yüzyıllarda eski Ermenistan bölgesi, Türkiye’nin doğusu, kuzeybatı İran’da gelişme gösteren Urartu kültürünün örnekleri, bronz tanrı heykellerinde, üzerinde hayvan ve tanrıça başı süslemelerinin olduğu bronz kazanlarda, canlı duvar süslemelerinde kendini gösterir.
Urartuları Kim Yıktı?
Bazı kaynaklarda MÖ 612’den itibaren tarih sahnesinde herhangi etki de bulunamayan Urartular, MÖ 590 yılında İran’dan gelen Medler tarafından yıkıldı. Başka kaynaklarda ise Urartu doğrudan Medler’in saldırılarıyla değil, doğal afetten dolayı oluşan sıkıntılardan ötürü, ardından da askeri seferlerle ortadan kalktı.
Urartular Hangi Yazı Türünü Kullanmıştır?
Urartuların yazı tarihi üç aşamada gerçekleştiği bilinmektedir. Asurlulardan öğrenilen, ardından kendi aralarında kullanılan yazı ilk tarihi. Urartuların en erken yazı tipleri Asur çivi yazısıyla yazıldığı bulunmuştur.
Yazı tiplerinde öncelikli olarak Asurca kullandıkları görülmektedir. Yazıtları günümüzde Van sınırları içerisinde bulunmaktadır.
Timur Kimdir? Merak ediyorsanız tıklayın.
Bilmedikleriniz kanalının, Urartular kimdir ? Videosu için tıklayın.
