Türk toplumunda Tanzimat’ın ilanıyla başlayan batılılaşma sürecinin baş, en önemli yazarlarındandır. Türk toplumunu batı tipindeki şiirle tanıştıran ve tiyatro, makale alanlarında Batı edebi türlerin birinci örneklerini veren Şinasi, düşüncesi, edebiyat sahasındaki çalışmalarıyla kendi dönemindeki aydınları etkileyebilmiş birisidir.
Şinasi’nin Hayatı
Babası, orduda topçu Mehmet Ağa, annesi ise Esma Hanım olarak bilinir. 1828’te babası Mehmet Bey’in Rusya’yla yapılan savaşta Şumnu’da şehit düşmesiyle daha iki yaşındayken babasız kaldı. Çocukluğu fakirlik içinde geçti. 1832’de Mahalle Mektebi’ne girdi. İlköğrenimini Mahalle Sübyan, Feyzi’ye gibi okullarda tamamladı.
Şinasi İlkleri
Yazdığı eserler, bununla beraber ortaya çıktığı dönemi göz önüne alırsak batı tarafından alarak Türk coğrafyasına getirdiği çoğu eser edebiyatımızda ilk olma özelliğini taşımaktadır. Yazdığı eserler yön belirleyici eserler olmuştur.
Şinasi’nin İlkleri Maddeler Halinde;
- Batı tarzında tiyatro eseri Şair Evlenmesini yazdı.
- Noktalama sanatını kullanan yazardır.
- Batı tipinde fabl örneklerini yazmıştır.
- Osmanlı da ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvali çıkarmıştır.
- İlk makale Tercüman-ı Ahval Mukaddimesini yazmıştır.
- Şiire hak, adalet, eşitlik, kanun kavramlarını getirmiştir.
- Şiir’e, şiir kitabında isim kullanan sanatçıdır.
Şinasi Hangi Dönem?
Osmanlı tarihinde Tanzimat ismiyle bilinen dönem 1839 yılında başlamıştır. Tanzimat dönemi içerisinde öncelikli eserleri veren kişilerden bir başkası da İbrahim Şinasi’dir. Batılılaşma sürecini başlatan olay olarak Tanzimat bilindiğinden ötürü, batılı anlamda ilk eserleri Osmanlıya kazandırmıştır. Hayati yazarlardan biri sayılmaktadır.
Şinasi Ne Demek?
Kelime anlamı açısından tanımaya, anlamaya özgü, bilmekle ilgili pek çok anlam içermektedir. Şinasi ismi Kur’an-ı Kerim’de geçmektedir.
Şinasi Şiirleri
Tanzimat’la başlayan Batılılaşma hareketlerine öncülük ederek, dil, edebiyat, düşünce tarzının gelişmesine önemli katkılarda bulundu. Özüne bağlı kalarak, şekil açısından tümüyle yeni şiirler üretti. Ürettiği şiirler ölçü bakımından eski fakat fikir bakımından yeni bir şeyler barındırmaktaydı.
Şinasi Şiirleri Maddeler Halinde;
- Tercüme-i Manzume (1859)
- Müntehabât-ı Eş‘âr (Dîvân-ı Şinâsî) (1862)
- Müntehabat-ı Tasvîr-i Efkâr (1885–1886)
Şinasi Hangi Akım?
İlk kez Batı etkisinde eserler yazmasıyla bilinmektedir. Türk edebiyatında önem arz eden dönem Tanzimat döneminin kurucuları arasında yer almaktadır. Batı edebiyatı adında eserler verdiğinden ötürü batı etkinliklerinin öncüsü olmuştur. Eserlerini klasisizm akımından etkilenerek yazdığını bilmekteyiz.
Şinasi Kimden Çeviri Yaptı?
Tanzimat döneminin öncüsü olmasından dolayı batılılaşma hareketlerinde de öncü sayılmaktadır. Ortaya çıkardığı çoğu eserinde tercüme yapmakla uğraşmıştır. Tercümelerini genelde Fransız şairlerden yapmıştır. Bunun dışında başka ırktan şairlerden de tercüme yapmıştır.
Şinasi Hece Ölçüsü Kullandı mı?
Gazel, kaside, murabba şeklindeki eski nazım biçimleriyle yeni konuları işlemiştir. Kanun, vatan, hürriyet, adalet, hak, hukuk gibi konuları eski nazım biçimleriyle eserlerinde işlemiştir. Bunlarla beraber şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır. Tiyatrolarında geçen şiirlerinde hece ölçüsünü işlemiştir.
Şinasi Hangi Ölçüyü Kullanmıştır?
Şiirlerinde divan edebiyatı ölçüsü aruzu kullanmıştır. Genellikle didaktik şiirler yani öğretmeye dayalı yazmıştır. Şiirde konu birliğine, bütün güzelliğine önem verdiğini de bilmekteyiz. Tanzimat dönemi için aruz fazla tercih edilen hece türü değildir. Fakat eski, yeni harmanlamasından ötürü kullanmayı tercih etmiştir.
Şinasi Eserleri
İbrahim Şinasi, Tanzimat Dönemi’nde şiir, tiyatro, derleme, eleştiri, makale, gazete gibi dallarda birden fazla eser vermiştir. Eserlerinin en önemli özelliği Batı tipinde olmasıdır. Batı tarzında verdiği eserler diğer dönemlerdeki yazarlar adına dahi ilham vermeye devam edecektir.
Şinasi Eserleri Maddeler Halinde:
Şiir
- Tercüme-i Manzume (1859)
- Müntehabât-ı Eş‘âr (Dîvân-ı Şinâsî) (1862)
- Müntehabat-ı Tasvîr-i Efkâr (1885–1886)
Tiyatro
- Şair Evlenmesi (1859)
Derleme
- Durub-ı Emsal-i Osmaniyye (1851, Paris)
- Fabllar
Eleştiri
- Mesele-i Mebhusatu’n Anha
- Teşrüfatu’ş-Şuara:Fatîn Tezkiresi Hakkında (İlk 52 sayfası mevcut)
Makale
- Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
Gazete
- Tercüman-ı Ahval (1860)
- Tasvir-i Efkâr (1862)
Şinasi Sözleri
İbrahim Şinasi yaşadığı, edindiği tecrübelerden yola çıkarak kendinden sonraki insanlara anlam ifade edecek birkaç söz söylemiştir. Romantik, duygusal kişiliği söylediği sözlerin anlam ifade etmesinde yardımı olmuştur.
Şinasi Sözleri Sırasıyla:
- Kişiye her işi kolay görünür, Kuzguna yavrusu göklü görünür.
- Feylesof ismine şayetse olur bir insan kim, yanında ola idbarla devlet yek-san.
- Yoksulun zengin açar malından. Tok olan bilmez açın halinden.
- Filozof herhangi kim nerede olsa hemen uyar elbette zamana, ona uymazsa zaman.
- Aşk bazı kalbe faydadır ne yenir ne yutulur bir demir leblebidir çiğneyene aşk olsun.
Stalin Kimdir? Merak ediyorsanız tıklayın.
Edebiyat Ders Notu kanalının, Şinasi Kimdir? Videosu için tıklayın.
