Mevlana, tam adıyla Celaleddin Rumi, 13. yüzyılın önemli İslam düşünürü şairlerinden biridir. Mevlana, 30 Eylül 1207 tarihinde günümüzde Afganistan sınırları içerisinde bulunan Belh şehrinde doğmuştur. Annesi Belh emiri Rükneddinin kızı Mümine Hatundur. Babası Belh şehrinin ileri gelen bilginlerinden Bahaddin Veled’dir. Babası da ünlü İslam alimi bir düşünürdü.
Ailesi, Moğol istilası sırasında Anadolu’ya göç etti bundan ötürü, gençlik yıllarını Konya’da geçirdi. Küçük yaşlardan itibaren babasından felsefe, filoloji, din dersleri almaya başlamıştır.
Lakabı Nedir?
Lakabı Celaleddin’dir. Mevlana ise “Efendimiz” anlamına gelmektedir. Sevgi saygı göstergesi olarak öğrencileri, sevenleri tarafından lakap verilir. Medresede eğitim verirken ona söylenmesi uygun görülen isimdir.
Rumi ismi ise uzun yıllar Konya’da yaşayıp burada vefat etmiş olmasına ithafen “Anadolulu” anlamına gelmektedir. Hudâvendigâr ise babası tarafından takılmıştır “sultan” manasına gelmektedir.
Anadolu’ya Gelişi
Yaşanan yoğun Moğol baskınları, istilası nedeniyle ailesiyle birlikte 1212’de Belh’ten göç etmiştir. Anadolu’da önce Malatya’ya geçen aile oradan Erzincan’a ardından ise Karaman’a geçmiş buraya yerleşme kararı almıştır.
Konya’ya Gelişleri Ve Medrese Yapımı
Döneminin Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat, Babası Veled’i Konya’ya huzuruna davet eder. Daha sonrasında ise Bahaaddin Veled adına medrese yaptırır.
Konya’ya yerleştikten sonra gençlik yıllarını burada geçirip, 1231’de babasının vefatı ile onun yerine geçerek Konya’daki medresede ders vermeye başlamıştır. O vakitten sonra babası gibi dini bilgisiyle ilmiyle birçok talebe yetiştirmiş, medrese onun verdiği vaazları dinlemeye gelen kişilerle dolup taşıyordu.
Mevlana’yı En Çok Etkileyen Kişi Kimdir?
Hayatı, 1244 yılında tanıştığı Şems-i Tebrizi ile olan buluşmasıyla değişti. Şems-i Tebrizi, Mevlana’nın geleneksel dini eğitimini sorgulamasına, mistik yolculuğa çıkmasına neden oldu. Buluşma, hayatındaki dönüm noktalarından biri oldu manevi yolculuğunu derinleştirdi.
Şems-i Tebrizi’nin ölümünün ardından, büyük içsel dönüşüm yaşadı ve şiirlerini yazmaya başladı.
Felsefesi Ve Görüşleri Nelerdir?
Öğretileri, sevgi, hoşgörü, birlik aynı zamanda insanlık değerleri üzerine odaklamıştır. O, herkesin sevgiye, hoşgörüye insanlık değerlerine dayanan birlik içinde yaşaması gerektiğini öğretir. Ünlü sözleri, insanların ayrımcılığa, kine karşı çıkmasını, sevgiyle hoşgörüyle dolu yaşam sürmelerini teşvik eder.
Vefatı
17 Aralık 1273 tarihinde Konya’da vefat etmiştir. Bu tarih vefat ettiği gün olarak kabul edilir.
Mevlevilik Tarikatı Nedir?
Ölümünden sonra, onun öğretilerini mistik geleneğini sürdüren Mevlevilik tarikatı kurulmuş, tarikat günümüzde de etkinliğini sürdürmektedir.
Türbesi Nerededir?
Vefat ettiği yerde bugün Mevlana Müzesi olarak bilinen bir kompleks bulunur ve türbesi de burada ziyaretçilere açıktır. Her yıl 17 Aralık’ta, vuslat günü anısına Konya’da büyük bir tören düzenlenir binlerce kişi türbeyi ziyaret eder. Törenlerde semazenlik gösterileri de gerçekleştirilir.
Eserleri Nelerdir?
Mevlana, birçok önemli eser kaleme almış olan şair ve düşünürdür. İşte en ünlü eserlerinden bazıları:
1. “Mesnevi”: En tanınmış eseri olan “Mesnevi”, Tasavvufi öğretileri, aşk, sevgi, insanlık ile ALLAH ile olan ilişkisini anlattığı dize formunda yazılmıştır. Toplamda altı kitaptan oluşan “Mesnevi”, en kapsamlı eseridir.
2. “Divan-ı Kebir”: Mevlana şiirlerini derlediği divan olan “Divan-ı Kebir”, tasavvufi düşüncelerini şiirler aracılığıyla ifade ettiği eserdir. Divan, Mevlana’nın aşk, sevgi, birlik aynı zamanda Allah sevgisi gibi konuları ele aldığı şiirlerini içerir.
3. “Fihi Ma Fihi”: (Ne varsa içinde) Sohbetlerinden derlenen eserdir. Bu eserde, çeşitli konuları tartışır, felsefi düşüncelerini paylaşır insanın içsel yolculuğuyla ilgili değerli ipuçları sunar.
4. “Mektubat”: Mektuplarının derlemesidir. Mektuplar, Mevlana’nın farklı insanlara yazdığı mektuplardan oluşur. Genellikle dini ahlaki konuları ele alır.
5. “Mecalis-i Seba”: (Yedi Sohbet) Mevlana’nın yedi sohbetini içeren eserdir. Sohbetlerde, aşk, sevgi, insanlık, Allah bilinci evrensel gerçekler gibi konuları ele alır.
Bu eserler, Mevlana’nın düşüncelerini, felsefesini, mistik deneyimlerini ifade etmedeki en önemli kaynaklardır. Mevlana eserleri, günümüzde hala büyük etkiye sahiptir. İnsanların manevi yolculuklarında rehberlik etmektedir.
7 Öğüdü Nedir?
- Cömertlikte, yardım etmede akarsu
- Şefkatte, merhamette güneş
- Başkalarının kusurunu örtmede gece
- Hiddette, asabiyette ölü
- Tevazuda, alçak gönüllülükte toprak
- Hoşgörülülükte deniz gibi ol.
- Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.
Ünlü Sözleri Nelerdir?
1. “Gel, ne olursan ol, yine gel.”
2. “Dil, Hak katında en çok sevgiyle yıkanandır.”
3. “Sen olmadan ben, ben olmadan sen olmamalıyız.”
4. “Güneş ol, ay ol, aydınlık ol, sevgi ol! Kendine bakma, başkalarını aydınlat.”
5. “Sen sensin, dünya seninle doludur. O yüzden kendini dışarıda arama, kendi içinde bul.”
6. “Gönlün ırmak olup çağlaması, herkesi sevgiye çağırır.”
Bu sözler, sevgi, hoşgörü, birlik, insanlıkla maneviyatla ilgili felsefesini yansıtır. Öğretiler, insanlara sevgi dolu yaşam sürmeyi, ayrımcılığa karşı çıkmayı, içsel yolculuklarında derinlik aramayı teşvik eder.
İbn-i Haldun Kimdir? Sosyal Bilimlere Etkisi nedir? Merak ediyorsanız tıklayın
TUNCER – Gizem Avcısı kanalının HZ. MEVLANA’NIN GİZEMLİ HAYATI AKLINIZI BAŞINIZDAN ALACAK! Adlı videosunu izlemek için tıklayın
