İslam’ın Altın Çağında yaşamış İran İslam alimi, mutasavvıfı, müderrisi, filozoftur. Tam adı Hüccetü’l-İslam Ebu Hamid Muhammed bin Muhammed bin Ahmed el-Gazzali et-Tusi şeklindedir.
Lakapları Haccetü’l-İslam ayrıca Zeyyüniddin’dir. Döneminin en ünlü İslam bilgini, filozoftur. Hicri 450/Miladi 1058 İran’ın Horasan bölgesinin Tus şehrinde doğup, Miladi 1111 İran Tus şehrinde vefat etmiştir.
Gazali Hayatı
İlk eğitimini Tus’ta Ahmed bin Muhammed er-Razikani adlı hocadan almıştır. Sonrasında Cürcan şehrine giderek orada Ebu Nasr el-İsmaili’den eğitimine devam etmiştir. 20’li yaşlarının sonuna kadarda Nişabur Nizamiye Medresesi’nde eğitim görmüştür. Baş müderrislik gibi görevlere gelmiştir.
Gazali Neyi Buldu?
Geride bıraktığı tasavvufi eserler, ilham veren hayatı, ilimleri ikiye ayırarak Şeri, Akli ilimler diye tevhit ilmi, ameli ilimler, fıkıh, ahlak ilimleriyle çalışma yapmıştır. Böyle düşünmesinde hocalarının etkisi fazladır.
Gazali Neyin Temsilcisi?
Fikirlerine bakıldığında felsefeyle tasavvuf etkileri görülmektedir. Ancak onun açısından önemli yerde olan bilgi meselesinde amaçlanan gerçeğin bilgisine ulaşmaktır. Kesin bilgi olan gerçeğin bilgisine tasavvuf yoluyla ulaşılacaktır düşüncesini savunmuştur.
Felsefesi Nedir?
İslam bilgini, filozofu felsefesinin temelinde tasavvufi düşünce şekli görülmektedir. Bilgi yani hakikat adına tasavvufi yoldan geçmek gerektiğine inanırdı. Tasavvufi yol ise Allah yolunda ömür harcanmasıyla ulaşılabileceğini düşündüğü yoldur.
Hangi Mezhepten?
İmam-ı Şafii’den etkilenmiştir. Davranışları Şafii mezhebine yakın olduğundan dolayı İçtihadı Şafii mezhebidir. Kendisi Sünni’dir, döneminde Sünni olmayanlara karşı dini açıdan birçok savaşla karşılaşmıştır. Dönemindeki diğer insanları sapkınlıktan kurtarma çabasıyla tanınan kişidir.
Gazali Akıl Vahiy İlişkisi
Gazali akıl vahiy ilişkisi hakkında şöyle düşünmektedir ‘’Akıl olmaksızın gerçek imanın gerçekleşmesi mümkün değildir. Ancak dinin içinde, akla dışı olmamakla birlikte aklın boyutunu aşan durumlar da vardır.
Vahyin tek başına akılla kavranamayacağını gösterir. Çünkü öyle olsaydı, mantıkla herkesi imanlı kılmak mümkün olurdu.’’
Gazali Eğitim Anlayışı
Eğitimde aileye büyük önem vererek, ailenin çocuğu dinine bağlı yetiştirmesi gerektiğini savunur. Eğitimin yegâne amacı, öğrencilerin sonsuz saadete, mutluluğa ulaşmalarını sağlamak olmalıdır der. Bu ise, ilim sahibi olarak mümkün olur.
Gazali Kaç Yaşında Öldü?
İmam-ı Gazali 53 yaşında hayata gözlerini yummuştur.
Gazali Dil Kaç Biliyor?
İmam-ı Gazali yaşadığı yöreden yani bölgeden dolayı o dönemin en çok kullanılan dilleri olduğundan Arapça ve Farsçayı biliyordu.
Gazali’ye Göre Doğru Bilginin Kaynağı Nedir?
Ona göre kesin bilgi olabilmesi; öncelikle kişinin onu apaçık şekilde bilmesi, ayrıca bu şeyin doğru olması gerekir. Sadece bunlar yetmez aynı şekilde insanın o şeyin doğruluğuna inanması gerekir. Bu sayede yalnızca bilginin doğruluğu, imkânı olur.
Gazali Varlık Anlayışı
Varlık düşüncesinde ehli-sünnet düşüncesine bağlı kalarak, gerçek, yüce varlık olarak Tanrı’yı kabul etmiş, bütün varlıkların var oldukları için ona borçlu olduğunu savunmuştur. Böylece felsefesinin merkezine Allah’ı almıştır.
Gazali Devlet Anlayışı
Eserlerinde “devletle yönetim” konularına fazlaca yer vermiş, toplumda düzenin sağlanabilmesi şeklinde devletin, yöneticinin varlığının zorunlu olduğunu belirtmiştir. Tavsiye ettiği yönetim biçimi ise 12.yüzyıldan itibaren dünyaya hitap etmiştir.
Gazali Sözleri
Hakikat bilgisine ulaşmak adına yaşadığı tecrübelerden geleceğe büyük anlamla sözler bırakmıştır.
Sözleri Maddeler Halinde;
- Başkasına eza, cefa etme, bunu onlardan korktuğun için de yapma. Güzel bir ahlak olduğunu düşünerek öyle davran.
- İnsanı gıybetten, başkasını kötülemekten iki şey alıkoyar. Kendi kusurlarını düşünmek, zikrullahla arkadaş olup dilini tutmak.
- Başkalarına zulmeden, Allah’a isyan eden kimselere ihsan, ikram edilmez. Çünkü zalime ihsanda mazluma haksızlık vardır. Mazlumun hakkına riayet daha mühimdir.
- Sana Allah’ı hatırlatacak arkadaş bulunca ona sımsıkı sarıl, ondan ayrılma, onu küçümseme.
- İnsanların içinde bulunduğun zaman, onların doğru sözlerine kulak ver, kötü sözlerine karşı sağır ol.
- Her gördüğüne hemen vaaz, sohbete başlama. Bak, söylediğini anlar, alır durumda ise sohbet et; değilse sükûtu tercih et.
- Zengin isen, kimseye ihtiyacım yok diye kibirlenme. Çünkü Allah Teâlâ bir gün seni beğenmediğin kimselere muhtaç eder, sana kibrinin cezasını çektirir.
- Atalarının dindarlığıyla kurtulacaklarını sananlar, babalarının yemesiyle doyacaklarını zannedenler gibidir.
Gazali Eserleri
Yazdığı eserler çok sayıdadır fakat günümüze yalnızca belli bir kısmı ulaşabilmiştir. Ulaşan eserleri aşağıdadır.
Eserleri Maddeler Halinde;
- El münkız mine’d Dalal
- Makaasidü’l Felasife
- Tehafütü’l Felasife
- El İktisad fi’l İtikad
- Kimya-i Saadet
Gazali Felsefeye Karşı Mı?
Aksine desteklediği tasavvufi görüş birebir felsefeyi taklit etmektedir.
Gazali Filozofları Neden Tekfir Eder?
Onun için yalnızca ruh haşrindir, bunu cesede yoran filozofları tekfir etmektedir.
Gazali’nin Kalp Gözü Kavramı Nedir?
İnsanın bir süre sonra kalbiyle bütün doğruluğu kavrayabileceğini varsaymaktadır.
İmam Gazali Filozof Mu?
Evet, İslam tarihinde önemli yere sahip filozoftur.
İmam Gazali Kaç Kitap Yazmıştır?
Yazdığı bütün eserlerle beraber toplam 500’e yakın eseri vardır.
Gazali’nin Nedensellik İlkesi Nedir?
Nedensellik kavramını Allah’ın varlığına bağlayarak zorunlu olmadığını dile getirmiştir.
Gazali Bilim Adamı Mı?
Bilim adamı yönünden ziyade din adamıdır. Tasavvufi çalışmalarıyla tanınır.
Gazali’ye Göre Hangisi Külli Bir İlimdir?
Kelam ilmi, bakış açısında tek külli ilimdir. Tek külli ilim sıfatını taşıdığını söylemiştir.
Gazali Kelamcı Mı?
İzlediği felsefe yoluyla kelamcı kişiliğe sahipliğini dile getirebiliriz.
Gazali’nin Filozofları Asıl Tenkit Ettiği Alan Nedir?
Filozofların Tanrı üzerinde zamansal yorumlarından ötürü tenkit ettiği kaynaklarda geçmektedir.
Farabi Kimdir? Merak ediyorsanız tıklayın.
Haber 7 kanalının, İmam Gazâlî kimdir? Videosu için tıklayın.
