872 – 950 yılları arasında yaşamış, Farab doğumlu olup Şam’da ölmüş büyük İslam filozofudur. Felsefenin İslam dünyasındaki en büyük temsilcilerindendir. Felsefenin yanı sıra Astronomi gibi çeşitli farklı dallarda çalışmıştır. Avrupa’da Alpharabius adıyla tanınmış ünlü filozof, bilgindir.
Farabi’nin Hayatı
Tam adı Ebu Nasır Muhammed İbn el-Farah el-Farabidir. Yaşadığı sürede birçok gezi yapmış, İslam medeniyetleri arasında gidip gelmiştir. Kral danışmanlığı, Kadı (Hâkim), Öğretmenlik gibi meslekleri yapmıştır. Batı felsefesini İslam felsefesiyle sentezlemeye dair çalışmasıyla günümüze kadar gelmiştir.
Farabi Nereli?
Türkistan, Farab, Vasic doğumludur. Şam, Suriye içinde vefat etmiştir. Seyahatlarinde çoğu İslam ülkesini gezmiştir.
Farabi Varlık Felsefesi
Varlık felsefesinin temeline Tanrı’yı koyar. Fakat Tanrı’dan felsefe diliyle bahsetmektedir. Onun açısından Tanrı zorunluk varlıktır ama onun tanımının yapılması mümkün değildir çünkü Tanrı sınırsızdır, yapılacak her tanım ise sınırlıdır.
Bundan sebeple Tanrı kesinlikle vardır, aksi takdirde varlığımızı kanıtlayamayacağımızı düşünür.
Farabi’ye Göre Bilginin Kaynağı Nedir?
Ona göre Epistemoloji iki açıdan oluşur. Biri psikoloji diğeri mantıktır. Bilgi çeşitli aşamaları olan psikolojik süreçtir. Bundan dolayı bilgiyi nefis, akıl ile açıklamaya çalışmaktadır. Düşünülen şeyin sureti olmak zorundadır şeklinde savunur.
Farabi Kaç Dil Biliyor?
Dönemin yaygın dillerinden Arapça, Farsça, Soğdca, Türkçe, Yunanca dillerine hakimdir.
Farabi Neyi İcat Etmiştir?
Felsefe dışında ilgilendiği alanlarda pek çok buluşu olmuştur. Hava titreşimleriyle olan ses olayının ilk mantıksal açıklamasını yaptı. Bunu titreşimlerin dalga uzunluğuna göre azalıp çoğaldığını açıkladı. Bununla beraber musiki aletlerde gelişti. Yaptığı müzik enstrümanları zamanla gelişip farklı enstrümanların üretilmesine olanak sağlamıştır.
Farabi Hangi Felsefi Akımın Temsilcisidir?
Kendisi sudur kavramına inanan filozoftur. Filozof açısından Yüce Allah ilkin ilk aklı sudur şekliyle yaratmıştır. İlk akıl, zatı itibarıyla mümkün, başka varlığa nispetle vaciptir. İlk akıldan ikinci akıl, yüksek felek meydana gelir.
Farabi Sudur Teorisi Nedir?
Düşünür, ilk, zorunlu, her türlü iyilik, yetkinliğin mutlak kaynağı olan, dolayısıyla ihtiyacın giderilmesi anlamında herhangi şeyi amaçladığı düşünülemeyen Tanrı, âlemi amaç edinmiş olamaz. Şu hâlde âlem, ondan bir tür zorunlulukla, “taşmak” suretiyle var olmuştur.
Farabi Devlet Görüşü Nedir?
Farabi, “İdeal Devlet” kitabında, toplumları sınıflara ayırmakta, bunlar içinden ise ancak “erdemli toplum” mükemmellikle beraber mutluluğa ulaşılabileceğini ifade etmektedir. İnsanın amacı mutluluk, erdeme ulaşmak olmalıdır. Bu ancak erdemli bir toplumda mümkündür.
Farabi Neden Önemli?
Farabi, İslam bilimi, felsefesini güneş olarak tanımlanan düşünürdür. Sadece İslam dünyasında değil batı dünyasında önemli yer tutan filozoftur. Matematik, felsefe, tıp, astronomi gibi alanlarda sayısız faydası, Aristo yorumlarıyla akılda kalmış.
Farabi Kimden Etkilendi?
Doğu ile Batı tarafından birkaç filozoftan etkilenmiştir. Fakat fazlasıyla Batı tarafından etkilenmiştir. Her ne kadar etkilense bile Batı düşünürlerinin fikirlerini Doğuyla birleştirmeye çalışmıştır. Etkilendiği fikirleri kendi fikirleriyle birleştirmiştir.
Etkilendiği Kişiler Maddeler Halinde;
- Kindi
- Aristoteles
- Platon
- Batlamyus
Farabi Yaşadığı Yıllar
Beyt’ül Hikmet kurulduktan sonra başlayan İslam’ın Altın Çağı ismiyle bilinen döneminde yaşamıştır. Moğolların burayı yağmalamasıyla biten zaman arasında doğmuş büyük İslam filozofudur.
Farabi Sözleri
Hayatından, çevresinden aldığı tecrübeler, gezdiği yerler, yaptığı işlerden dolayı hayata dair önemli sözler söylemiştir.
Farabi Sözleri Maddeler Halinde;
- Var mısın ki yok olmaktan korkuyorsun.
- Erdemlerin en büyüğü bilimdir.
- Sevginin kurduğu devleti adalet devam ettirir.
- Uzun konuşanı kısa dinlemek gerekir.
- Hiçbir şey kendi kendine yok olmaz, böyle olsaydı var olmazdı.
- Düşünmek ruhun kendisiyle konuşmasıdır.
- Hiçbir şey kesinlikle kendisinin nedeni olamaz, sebebi nedenin kendisi oluşandan önce olmasıdır.
- İyi insan öldüğünde ağlamayın. Asıl onu kaybeden topluma ağlayın.
- Evvela doğruyu bilmek gerektir. Doğru bilinirse yanlış bilinir ama evvela yanlış bilinirse doğru bilinmez.
- Bir eylemin ahlaklı olduğunu bilip uygun davranmayan kişi o eylemin ahlaklı olduğunu bilmeden ahlaklı davranan kişiden daha üstündür.
- İnsan bazen şans eseri güzel işler yapar. Bazen bu güzel işleri isteyerek değil, herhangi baskı altında yapmış olur. Böylece yapılan işler mutluluk getirmez.
Farabi Eserleri
Felsefe dışında matematik, astronomi, musiki alanında yaptığı çalışmalar adına yazdığı eserler bulunmaktadır. Eserler yol gösterici olarak günümüze kadar ulaşmışlardır.
Farabi Eserleri Maddeler Şeklinde;
- El Medinetü’l Fazıla
- Mebadi’ül-Mevcudat
- İlimlerin Sayımı
- Mutluluğun Kazanılması
- Kitabü’l Mille
Farabi’ye Göre Din Nedir?
Onun için din, Tanrı’nın merkeze koyulmasıdır. Mutluluğa ulaşmak için Tanrı’yı zorunluk varlık halinde görmüştür.
Farabi’ye Göre Yaratılış Nedir?
Var oluştaki tek sebep Allah’ın varlığı düşüncesini geliştirip, savunmuştur.
Farabi Deyince Aklımıza Ne Gelir?
İsmini duyduğumuzda akla genel olarak İslam felsefesi, bilim tarzındaki düşünceler gelmektedir.
Farabi Matematikçi mi?
Uğraştığı bilimler matematikle alakalı olduğundan dolayı kendisini matematikçi olarak var sayabiliriz.
Ertuğrul Gazi Kimdir? Merak ediyorsanız tıklayın.
TRT Avaz kanalının, Farabi’nin Hayatı – Adriyatik’ten Çin’e Tarih Yazanlar videosu için tıklayın.
