1894’te Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Ulu soyadı Şatıroğlu’ndan önceki soyadıydı. Annesi Gülizar, babası Ahmed isminde çifti idi. Veysel’in iki kız kardeşi tüm bölgeye yayılan çiçek hastalığından öldü. Aşık Veysel bu hastalıktan dolayı iki gözünü de kaybetti.
Babasının Veysel için aldığı bağlamada ilk önce farklı şairlerin türkülerini çalmaya başladı. 1930’da Kutsi Bey’in tertiplediği şiir gecesinde Sivas Maarif Müdürü Ahmet Kutsi Tecer’le tanıştı. Kutsi Bey’in desteğiyle birçok eyaleti gezmeye başladı.
Âşıklık geleneğinin son büyük temsilcilerinden biri olan Aşık Veysel, köy enstitülerinde saz öğretmek için zaman zaman memleketi dolaştı. 1965’te özel yasayla maaş bağlandı.
Aşık Veysel’in çocuklarından öğretmen Bahri Şatıroğlu, babasının hayatını günlük olarak kaydetti birçok çalışmada kaynak kişi olarak yer aldı.
Eserlerinde Türkçesi sadedir. Dili ustaca kullanır. Yaşama sevinci, hüznü, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içe geçmiştir. Doğayı, sosyal olayları, dinle siyaseti eleştiren şiirler de vardır.
1973’te akciğer kanseri komplikasyonu sonucu vefat etti.
Aşık Veysel Şatıroğlu Hakkında Yapılan Çalışmalar
Aşık Veysel’le ilgili araştırmalarda Kutlu Özen önemli yer tutar. Ölümünden sonra yüzünün kalıbının alınması sırasında katılanlardan biriydi. “Selam Olsun Kucak kucak” adlı eseri referans eserdir.
Hatırası
1952’de Metin Erksan’ın yönettiği, Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun yazdığı Karanlık Dünya filminde Aşık Veysel rol aldı. Film “Anadolu’da ekinleri zayıf ve kısa boylu gösterdiği için” yasaklandı.
Filmde ” kaçan eşi Esma’nın çorabına para koyma ” olayı gerçek olmasa da ağırlıklı olarak kadın hakları aktivistleri, kamuoyu tarafından tartışılır, Âşık Veysel’in işine yansıyan değeri görmeyle ilişkilendirilmiştir. Gerçekte olan ise köye döndüğünde mağduriyet yaşamasın diye Esma’yı ölene kadar destekledi.
Kasım 2014’te Devlet Opera Balesi, Aşık Veysel’in 41. ölüm yıldönümünü kutlamak için Aşık Veysel’in türkülerine dayanan tek perdelik dans tiyatrosu olan “dostlar beni hatırlasın” sahneye sundu.
17 Kasım 2014’teki galaya Aşık Veysel’in kızı Menekşe Süzerle torunları Gündüz Şatıroğlu, Hayrettin Süzer, Nazender Süzer, Halil Süzer, Gülizar Bulguer onur konuğu olarak katıldı. Gösterinin yönetmenliğini İhsan Bengier üstlenirken, gösteriye Almula Ersoy, Ayşegül Aydemir, Deniz Alp, Sevim Başolla Müge Gündüz gibi isimler rol almıştır.
Aşık Veysel Müzesi
Aşık Veysel’in yaşadığı Sivrialan köyündeki ev, 1982’de Kültür Bakanlığı tarafından müzeye dönüştürüldü. Âşık Veysel’in kişisel eşyaları, müzik aletleriyle fotoğrafları bulunmaktadır. Şarkışla Sivrialan köyünde her yıl 16-21 Mart tarihleri arasında Yıldönümüyle Aşıklar Günü kutlanır.
Aşık Veysel Şatıroğlu Kültür Derneği
Kültür Derneği 1972’de Şatıroğlu’nun onayıyla kurulmuştur. Derneğin amacı halk şairlerini her yönüyle tanıtmak, yaşatmak için sosyal ve kültürel faaliyetlerde bulunmaktır. Derneğin kuruluşundan bugüne özellikle 21 Mart haftası ölüm yıl dönümü anma programları düzenlemektedir.
1972 yılında kurulan derneğin faaliyetleri, ülkedeki siyasi değişimlerden etkilenmiş geçici olarak askıya alınmıştır. Dernek bir dönem “Dost Dost” adlı dergi de çıkarmıştır.
2015-2018 yılları arasında torunlarından Gündüz Şatıroğlu derneğin başkanlığını yapmış, bu süre zarfında Kültür ve Turizm Bakanlığı, UNESCO, yerel yönetimler, üniversiteler, STK’lar, ressam Funda İyce Tuncel ile kültür, sanat üzerine çalışmıştır.
Projeler arasında “Dostlar Beni Hatırlasın”, “Uzun İnce Yol”, “Renklerdeki Işık”, “Toprak Gibidir Veysel”, “Bu Bendeki Aşk Olamasa” büyük ilgi gördü. Gündüz Şatıroğlu da bu dönemde Aşık Veysel’in bibliyografyasının oluşturulmasına katkıda bulunmuştur.
Aşık Veysel Şatıroğlu Meslek Yüksekokulu
Âşık Veysel’in vasiyetinden dikkate alınan ilk eğitim kurumudur. Cumhuriyet Üniversitesi’ne bağlı olan kurum ortalama 700-800 öğrenci ile eğitimine devam etmektedir.
Eserleri
Anlatamam Derdimi, Arasam Seni Gül İlen, Atatürk’e Ağıt, Beni Hor Görme, Beş Günlük Dünya, Bir Kökte Uzamış, Birlik Destanı, Çiçekler, Cümle Âlem Senindir, Derdimi Dökersem Derin Dereye, Dost Çevirmiş Yüzünü Benden, Dost Yolunda, Dostlar Beni Hatırlasın, Dün Gece Yar Eşiğinde, Dünya’ya Gelmemde Maksat, Esti Bahar Yeli, Gel Ey Âşık, Gonca Gülün Kokusuna, Gönül Sana Nasihatim, Gözyaşı Armağan, Güzelliğin On Para Etmez, Kahpe Felek, Kara Toprak, Kızılırmak Seni Seni, Küçük Dünyam, Murat, Ne Ötersin Dertli Dertli, Necip, Sazım, Seherin Vaktinde, Sekizinci Ayın Yirmi İkisi, Sen Bir Ceylan Olsan, Sen Varsın, Şu Geniş Dünya’ya, Uzun İnce Bir Yoldayım, Yaz Gelsin, Yıldız (Sivas Ellerinde), Çırpınıp İçinde Döndüğüm Deniz
Engin Nurşani Kimdir? Engin Nurşani Hakkında Merak Edilenler? Merak ediyorsanız tıklayın.
ViBio kanalının “Aşık Veysel Aslında Kim?” videosunu izlemek için tıklayın.
