Erzurum mutfağı gastronomi turizmi, potansiyeli açısından oldukça zengin çeşitliliğe sahiptir.
“Erzurum Dut Çullaması” ve “Erzurum Yumurta Pilavı”
Cİ tescil çalışmalarında, son zamanlarda artış gösteren yöre mutfağı “Erzurum Dut Çullaması” ve “Erzurum Yumurta Pilavı” lezzetlerinin mahreç işareti almasıyla Cİ tescilli ürün sayısı 22 olmuştur.
Bu sayı Erzurum’u en fazla Cİ tescili bulunan iller arasında 12. sıraya taşımıştır.
Coğrafi İşaret (Cİ) Uygulamaları Nedir?
Cİ uygulamaları, yöresel olarak da isimlendirilen ürünün orijinini/menşeini belirtmekle kalmayıp, sahip olduğu karakteristik özellikleriyle benzerlerinden ayrıldığını tescil eden, ürünün kendisini, üreticilerini, aynı zamanda tüketiciyi de koruma altına alan işlemler bütünüdür.
Coğrafi İşaretli (Cİ) Ürünlerin Etkileri
Küreselleşmeyle değişen alışkanlıklar yeme-içme aktivitelerini de içine almaktadır. İnsanlar tercihlerini yeni lezzetleri keşfetmek için de değiştirebilmektedir.
Dolayısıyla Cİ tescili alan gıda ve tarım ürünleri gastronomi turizminin temel ürünü olarak kabul görmekte ve gastronomi amaçlı turistleri üretildikleri bölgelere çekmektedir.
Coğrafi İşaretli (Cİ) Ürünlerin Katkıları
Fransa, İspanya gibi AB ülkeleri Cİ tescili ile koruma altına aldıkları şarap, peynir ve et ürünlerinin satışlarıyla ekonomilerine önemli katkı sağlarken bu özel ürünlerin üretildiği bölgelere de ciddi miktarlarda turist çekmektedirler.
Bazı akademik çalışmalardan örnek vermek gerekirse İtalya’nın Toskana bölgesi şaraplarıyla ön plana çıkmış destinasyondur.
Cİ, tescili aldıktan sonra bölge 2019 yılında 48 milyon turist ağırlamıştır ve tescilli üretimin yapıldığı kırsal bölgelere ziyaret sayısının artış gösterdiği belirlenmiştir.
Kore’ye ait olan “Boseong Green Tea” Cİ tescili aldıktan sonra üretimini 2 kat arttırmış olup üretimin gerçekleştiği Boseong bölgesi turist sayısı 3 kat artmıştır.
Coğrafi İşaretli (Cİ) Ürünler Neden Önemli
İşsizliğin azaltılması, bölgesel ekonominin gelişim göstermesi, kırsal kalkınmanın desteklenmesi ve yörede turizmin gelişimi için coğrafi işaretlere gerekli önemi göstermeliyiz.
Üreticilerin, tüketicilerin ve politika yapıcıların bu konuda farkındalığı arttırılmalı, yörelerle özdeşleşmiş bu otantik lezzetlere sahip çıkılmalıdır.
KAYNAKÇA
- 1. Denk, E. ve Sanalan-Bilici, N. (2021). “Erzurum İlinin Coğrafi İşaret (Cİ) Almış Ürünlerinin Gastronomi Turizmi Kapsamında Değerlendirilmesi.” Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 5(1), 102-122.
- 2. Nacak, P. (2021). İzmir’in Coğrafi İşaret Yolculuğu, PPT Sunum. Anatolia Coğrafi İşaretler Zirvesi, 29 Kasım 2021, İzmir. https://www.youtube.com/watch?v=asDlPFsVEaY&list=RDCMUC1qGGh33_o-Rdr92J5EBG7w
- 3. Tekelioğlu, Y. (2019). Coğrafi işaretler ve Türkiye uygulamaları. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 47-75.
- 4. https://sondakikahaberleri.news/erzurum-asmali-yahni-cor-tutu-pancari/
- Kaynak: www.ci.gov.tr
Tülinin Mutfağı kanalının, Erzurum Yöresi Dut Çullaması. Kuru Dut Çullaması Nasıl Yapılır? Videosu için tıklayın.
